.δ.
 
 

ΠΝΕΥΜ.ΛΟΓΟΙ - ΟΜΙΛΙΕΣ
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟ.
(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ)

Ο άγιος που υμνείται και τιμάται εξαιρέτως από εμάς, ανάμεσα στους μάρτυρες του Χριστού, ο εντόπιος και συμπολίτης μας πολιούχος, το μέγα θαύμα της οικουμένης, το μέγα ωράϊσμα της Εκκλησίας, είναι ο θαυματουργός και μυροβλήτης Δημήτριος.
Μέγας φωστήρας ανάμεσα σε περίλαμπρα άστρα που μόνος του κρατεί μέσα του μαζεμένα όλων τα χαρίσματα, όπως συν Θεώ θα αποδείξουμε, ο άγιος Δημήτριος μόνος του δικαιούται να καρπώνεται όλες μαζί τις ευφημίες που οφείλονται σε όλους.
Παρόλο που δεν επαρκούμε να πούμε λόγο για τον μεγαλομάρτυρα εν τούτοις ο πόθος μας πιέζει να μιλήσουμε κατά δύναμη και ο καιρός ζητεί τον επίκαιρο λόγο και το χρέος επιβάλλει να θαυμάζωμε με το λόγο το υπέρλογο μεγαλείο του μάρτυρος.
Ήταν σχεδόν όλα μαζί από τη παιδική ηλικία, στήλη στερεά και ακαθαίρετη κάθε καλού, άγαλμα ζωντανό και αυτοκινούμενο κάθε αρετής, εστία και συστοιχία θείων και ανθρωπίνων χαρίτων, βίβλος ζωντανή και λαλούσα προς δόξα και διδασκαλία του ανωτέρου, ελαία καρπερή, δένδρο φυτευμένο κοντά στα ρέματα των υδάτων του Πνεύματος. Μόνο που το μεν ψαλμικό δένδρο <<δίδει το καρπό στο καιρό του>>, αυτός όμως είχε και έχει κάθε εποχή καιρό ανθοφορίας και καρποφορίας μαζί, και ούτε το άνθος ούτε ο καρπός θα πέσουν, μεταδιδόμενα σε όσους προσέρχονται πιστώς χωρίς να εκλείπουν. Παρέχει δε αμειώτως και ατελειώτως στους προσερχομένους το πλήθος θα λέγαμε των χαρίτων, γι' αυτό ομοιάζει με φωτοφόρο δένδρο, αφού μεταδίδει ασταμάτητα τους καρπούς σαν ακτίνες και παρέχει κατά κόρο στους προσερχομένους τα κάλλιστα και θειότατα, ενώ ο ίδιος είναι πάντοτε γεμάτος από τέτοια αγαθά, σαν ήλιος παντοειδούς ευεργεσίας ή αστείρευτη πηγή χαρίτων ή πέλαγος θαυμάτων ανεξάντλητο ή άβυσσος ανεκδιήγητος ορατών και αοράτων αγαθών.
Ήταν λοιπόν απαλός νεανίας, πολύ ωραίος στην όψη, όχι μόνο κατά τον εξωτερικό και αισθητό άνθρωπο, αλλά πολύ περισσότερο κατά τον εσωτερικό και μη βλεπόμενο. Πραγματικά δεν καταδέχθηκε ποτέ κάτι το μη θεοσεβές στο νου του ούτε εβάδισε σε πράξη μη θεάρεστο, φυλάξας αμίαντη την από το βάπτισμα κατά Χριστό θεία χάρη και στο άνθος της νεότητος αποδέχθηκε την ωραιότητα της παρθενίας, πράττοντας τα πάντα, ώστε να είναι παρθένος και στο σώμα και στη ψυχή και να έχει με αυτό το τρόπο τη πολιτεία στους ουρανούς και να βαδίζει εφάμιλλα προς τους ασωμάτους ευρισκόμενος στο σώμα. Και πριν από όλες τις αρετές, είχε τη σπουδή της σοφίας, ώστε τελειωθείς με τη σύνεση και καθαρότητα, να φέρει από τη νεότητα την επαινουμένη γεροντική πολιά, όπως λέγει ο Σολομών <<άσπρα μαλλιά είναι στους ανθρώπους η σύνεση και γεροντική ηλικία ο ακηλίδωτος βίος.>> (Σοφ.Σολ.4,9).
Ήταν και δάσκαλος και απόστολος ο πάγκαλος, και κανείς δεν μπορούσε να αντισταθεί στου Δημητρίου <<τη σοφία και το Πνεύμα, με το οποίο μιλούσε>> ειδικά στους αντιθέτους στο Χριστό, είχε το λόγο ως κατάλληλο εργαλείο.
Εγώ και τη στρατιωτική στολή και το δακτυλίδι στο χέρι και το υπατικό επώμιο, το οποίο φορούσε ο μάρτυρας αφού έλαβε το βαθμό από τον τότε βασιλέα (Γαλέριος Μαξιμιανός), θεωρώ ότι υπήρξαν σύμβολα του από τον αληθινό βασιλέα μυστικά δοσμένου διδασκαλικού και καθοδηγητικού αξιώματος. Γι΄ αυτό και η θεία χάρη του Θεού ύστερα θαυματούργησε δι΄ αυτού αφθόνως. Αλλά ο από την αρχή απατεών προετοίμασε πρόωρα το θάνατο του μάρτυρος. Μόλις είδε το αποτέλεσμα των συμβόλων εκείνων, μη μπορώντας να υποφέρει, ερεθίζει τους υπηρέτες της πλάνης εναντίον του αντιπάλου της πλάνης.
Αυτοί αφού συνέλαβαν τον διώκτη της απάτης τον προσάγουν στο βασιλέα της απάτης, το Μαξιμιανό και έτσι ο Δημήτριος κατέρχεται προς το στάδιο του μαρτυρίου, ο από παιδί γεμάτος άρρητα χαρίσματα, ο σε όλα σοφός και δίκαιος.
Γνωρίζω ότι ποθείτε να μάθετε το τρόπο της κρατήσεως, που και πως αναζητήθηκε και συνελήφθηκε. Υπάρχει μια στοά, υπόγεια στο ναό της Αειπαρθένου και Θεομήτορος, που ονομάζεται Καταφυγή. Σύμφωνα με παλαιό έθιμο σε αυτό το σημείο ξεκινούν κάθε χρόνο τη πανήγυρη του μεγαλομάρτυρος και από εκεί ανερχόμενοι δια της λεωφόρου με ύμνους προς αυτόν ανεβαίνουν σε αυτό το σημείο και ολοκληρώνουν τη γιορτή. Όταν λοιπόν επικρατούσε η ασέβεια, επειδή η λατρεία της ευσεβείας δεν μπορούσε να ασκήται ελεύθερα, ο μάρτυρας πήγαινε σε εκείνα τα υπόγεια, μετέδιδε στους φοιτητές την ουράνια διδασκαλία και παρουσίαζε τη θρησκεία των Χριστιανών και ετελούσε άφοβα τη λατρεία της, στους καταφεύγοντας σε αυτόν ως γαλήνιο λιμένα της ευσεβείας. Και έτσι ο θειότατος μάρτυρας ήταν τότε καταφυγή όλων όσοι επιθυμούσαν να ευσεβούν, από αυτό δε και ο τόπος ονομάσθηκε Καταφυγή.
Οι διορισμένοι διώκτες, όταν γνώρισαν ότι ο μάρτυρας εκεί δίδασκε το λαό, εξεμάνησαν πολύ περισσότερο, επειδή είδαν το συγκεντρωμένο πλήθος να προσέχει στους λόγους του Δημητρίου σαν φωνές του Θεού, ορμούν εναντίον του ως διδασκάλου. Τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν δια μέσου αυτής της λεωφόρου και τον παρουσιάζουν στον Μαξιμιανό που κάπου εδώ διέμενε και παρακολουθούσε με πολλή ηδονή τις ανθρωποκτονίες του Λυαίου. Διατάσσει να κρατηθεί εδώ κατάκλειστος ο άγιος, όπου και υπέστη το μαρτύριο.
(Η πομπή ξεκινούσε από τη Καταφυγή, ίσως κοντά στη Παναγία Χαλκέων, ανέβαινε την Εγνατία, επαιρνούσε από την Αχειροποίητο και κατέληγε στο ναό του αγίου Δημητρίου.)
Η φροντίδα του αρχέκακου Διαβόλου ήταν να φύγει το ταχύτερο τότε από τους ανθρώπους ο Δημήτριος, διότι δεν τον υπέφερε. Και γνωρίζετε την κάθειρξη του Δημητρίου και την προφητεία προς τον Νέστορα για την νίκη του κατά του Λυαίου, και το μαρτύριο.
Όταν δε παρατάθηκε η παραμονή του μάρτυρα στη φυλακή, ο αρχέκακος όφις δεν υπέφερε ζωντανό το μάρτυρα και υποδυόμενος τον σκορπιό προσπάθησε να τον θανατώσει, αλλά η ενοικούσα χάρη τον έσωσε.
Θέλοντας δε παραδίδεται και φυλακίζεται και κρατείται στα χέρια των δημίων και υποφέρει από τους κακούργους τους βασανισμούς των κακούργων, μιμούμενος τον παθόντα για μας.
Γι΄ αυτό και όταν επήλθαν οι αιμοχαρείς λογχοφόροι με εντολή του τυράννου, τους δέχεται με ανοιχτές αγκάλες για να κτυπηθεί σε αυτές το τελικό κτύπημα, μάλλον κτυπήματα που διαπερνούσαν τα πάντα, σπλάχνα οστά σάρκες και δυό πλευρές.
Και από τη περίσσεια και υπερβολή του έρωτά του προς το Χριστό, έλαβε χάρη το σώμα του να γίνει πηγή μύρων. Έτσι και όταν εκλείψει το αίμα του, να χύνεται από το σώμα του αντί αίματος, μύρο, σε δόξα Χριστού, τον οποίο αυτός δια της ζωής και δια του θανάτου και μετά τον θάνατο, εδόξασε και θα δοξάζει.
Και όλη η πόλη συμφιλιώθηκε με το Θεό δια του θανάτου του, διότι διέλυσε το πλήρωμα της ασεβείας και όλα τα δεινά έχουν λυθεί, αφού υπερασπίσθηκε ο Δημήτριος την ευσέβεια. Ναοί μεγαλοπρεπείς και περικαλλείς είναι ανεργεμένοι στο τόπο εκείνο των αποκρύψεων και όλη η πόλη καυχάται για το μαρτύριό του.
Και η κρήνη του Θεού, που είναι το μαρτυρικό σώμα, είναι γεμάτο μύρα και θαύματα και ιάματα και το θαυμαστότερο από αυτά είναι ότι αν και τρέχει σαν βρύση, μένει γεμάτη. Και όσα τρυπήματα έγιναν στο σώμα από τους λογχιστές, τόσες βρύσες ανεδείχθησαν.
Ο μεγάλος αυτός μάρτυρας Δημήτριος, που αντιστάθηκε στους πειραστές της ευσεβείας, αφού ευχήθηκε υπέρ αυτών προς το Κύριο, αλλων σταμάτησε τη κακία, άλλων τη μεταποίησε, ώστε να μην υπάρχει στη πόλη μας ούτε λείψανο εκείνης της δυσσεβείας.
Αλλά να επικρατήσει η ευσέβεια και οι πολυειδείς προστασίες του αγίου και οι αδιάκοπες πρεσβείες του προς το Θεό.
Και εμείς να του επαυξανουμε τη πανήγυρη, ζητώντας από το Τριαδικό Θεό δια της ικεσίας του, να αξιωθούμε της αιωνίας πανηγύρεως των πολιτών του ουρανού.

(Απόσπασμα από: ΠΑΤΕΡ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΓΡΗΓ.ΠΑΛΑΜΑΣ"Τ.11)
____________________________
Υ.Γ Το Λείψανο του Αγ. Δημητρίου ήλθε στη Θεσσαλονίκη, φροντίδι του Μακαριστού Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Παντελεήμονος του Β΄ (Χρυσοφάκη), τον Αύγουστο του 1980 από το αββαείο του Σαν Λορενζο in Campo από την Ιταλία όπου μετεφέρθη κλαπέν από τους σταυροφόρους της 4ης Σταυροφορίας το 1204. Για 776 χρόνια ήταν στην Ιταλία και για πολλά χρόνια ξεχασμένο μέσα σ΄ ένα κιβώριο εντοιχισμένο στο μπροστινό τοίχωμα της Αγίας Τραπέζης του Αββαείου. Βρέθηκε τυχαία κατά τη διάρκεια επισκευών και μέσα σ΄ αυτό μολύβδυνη επιγραφή που έλεγε: "Ενθάδε κείται το Λείψανο του Αγίου Δημητρίου".