.δ.
 
 

ΠΝΕΥΜ.ΛΟΓΟΙ - ΟΜΙΛΙΕΣ
 

Η ΑΝΑΛΗΨΗ
ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΚΡΗΤΟΣ,
1546. Ι.Μ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ, ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ

Η εικόνα μιας εορτής εμπνέεται πάντα από τα λειτουργικά κείμενα της ακολουθίας. Η λειτουργία της Αναλήψεως συγκροτείται γύρω από τη διήγηση του ευαγγελιστή Λουκά (24, 50-53) και των Πράξεων (1, 9-11).
Η ανθρωπότης όλων μέσα στην ανθρωπότητα του Χριστού εισάγεται οριστικά στην ουράνια ύπαρξη, είναι η διαιώνισή μας και η αθανασία μας που έχουν πραγματοποιηθεί χωρίς δυνατή επιστροφή. Από τότε <<το πολίτευμά μας στους ουρανούς υπάρχει>>.
Ο Κύριος τους μαθητές του <<εξήγαγε έξω έως τη Βηθανία>>, στο όρος των Έλαιών όπου συνήθως προσηύχετο, είναι το τοπίο στην εικόνα που χαράσσει ένα ελαφρό σύνορο μεταξύ του ουρανού και γης, με τα δένδρα σαν στεφάνια (σύμβολο της ειρήνης). <<Και αφού σήκωσε τα χέρια του, τους ευλόγησε>>. (Λουκά 24,50) και <<ευλογώντας τους, εχωρίσθηκε απ' αυτούς και εφέρετο πρός τα πάνω, στον ουρανό>> μέχρι που τον έχασαν από τα μάτια τους.
Αυτή η ευλογία είναι πια η αρχή της Πεντηκοστής. Ο Κύριος ανέρχεται για να μας στείλει το παράκλητο Πνεύμα, όπως λέγει το τροπάριο της εορτής: <<Ανυψώθηκες στη δόξα, Χριστέ Θεέ μας, αφού χαροποίησες τους μαθητές σου με την επαγγελία του Αγίου Πνεύματος και βεβαιώθηκαν από την ευλογία σου>>.
Μετά την Ανάληψη η παρουσία του Χριστού αλλάζει τρόπο, εσωτερικεύεται. Δεν είναι πια εμπρός από τους μαθητές του, απέναντί τους, αλλά στο εσωτερικό, είναι παρόν σε κάθε εκδήλωση του Αγίου Πνεύματος, όπως είναι παρόν στην ευχαριστία. <<Και να εγώ μαζί σας θα είμαι μέχρι τέλος των αιώνων>> (Ματθ. 28,20).
Όλες αυτές οι απόψεις του μυστηρίου της σωτηρίας ακτινοβολούν από το περιεχόμενο της εικόνας. Η Εκκλησία συνέρχεται. Ο Χριστός είναι το κεφάλι της Εκκλησίας, η Θεοτόκος η μορφή της, οι απόστολοι τα θεμέλιά της. Δίπλα στη Θεοτόκο οι πρωτοκορυφαίοι Πέτρος και Παύλος. Οι απόστολοι σχηματίζουν τον κύκλο της Εκκλησίας που αντανακλά τον κύκλο, ο οποίος περιβάλλει τον Χριστό. Στό κέντρο των μαθητών οι Άγγελοι με σηκωμένα τα χέρια προς το Κύριο, σχηματίζουν με τη Θεοτόκο το τρίγωνο που εκφράζει φανερά την εικόνα της Τριάδος και αναγγέλουν ότι οι Χριστός ανεβαίνοντας θα επανέλθει στη δόξα του.
Η κάθετη γραμμή που ενώνει το κεφάλι του Σωτήρα και εκείνη της Θεοτόκου μοιράζει το σύνολο ακριβώς σε δύο όμοια μέρη, διασταυρώνεται με την οριζόντια γραμμή και σχηματίζει ένα τέλειο σταυρό.
Ο Χριστός περιβάλλεται από το κύκλο των κοσμικών σφαιρών όπου ακτινοβολεί η δόξα του. Υποβαστάζεται στην ανύψωσή του από δύο αγγέλους. Τα χρώματα των ενδυμάτων τους προσφέρουν πάλι τα χρώματα των αποστόλων. Είναι οι άγγελοι της Σαρκώσεως, υπογραμμίζουν ότι ο Χριστός εγκαταλείπει τη γη με το επίγειο σώμα του και από εκεί δεν χωρίζεται από τη γη και από τους πιστούς, ενωμένους μαζί του με το αίμα του.
Η Θεοτόκος παίρνει τη κεντρική θέση, είναι ο άξονας της ομάδος τοποθετημένος στη πρώτη θέση. Αποσπάται από το βάθος της αγγελικής λευκότητος. Πιο καθαρή από τα Χερουβίμ και πιο μεγάλη από τα Σεραφίμ, είναι το κέντρο που προϋπάρχει όπου συμπίπτουν στο άλλο σημείο ο αγγελικός και ο ανθρώπινος κόσμος, η γη και ο ουρανός. Εικόνα της Εκκλησίας η Παρθένος παριστάνεται πάντοτε κάτω από τον Χριστό. Η στάση της είναι διπλή: δεομένη απέναντι στο Θεό, είναι εκείνη που μεσιτεύει και καθαρότερη απέναντι στο κόσμο, είναι η αγιότης της Εκκλησίας. Η χάρη και η ελαφρότητα κάνουν μια εκπληκτική αντίθεση με τις ανδρικές μορφές των αποστόλων σε κίνηση που τη περιβάλλουν.
Η εκκλησιαστική σημασία της υπογραμμίζεται από τη λεπτή κατακόρυφη στάση της προς τα πάνω και από τα χέρια της τοποθετημένα σαν προσφορά και ικεσία για τον κόσμο.
Ο Κύριος με την κάθοδό του εξουδετέρωσε τον αντίπαλο και με την ανάληψή του εξύψωσε τον άνθρωπο.